امیربیژن یثربی از استادان معدنی کشور، عضو هیات علمی افتخاری دانشگاه اگسِتِر انگلستان و فارغالتحصیل مدرسه کَمبورن این دانشگاه است. براساس رتبهبندی نشریه تایمز، اگسِتِر نودوسومین دانشگاه برتر جهان به شمار میآید و براساس رتبهبندیهای بینالمللی، مدرسه کمبورن نخستین مدرسه معدن اروپا و چهارمین مدرسه معدن دنیاست.
یثربی مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی معدن از دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب در سالهای ۱۳۸۳ و ۱۳۸۶ خورشیدی (۲۰۰۴ و ۲۰۰۷ میلادی) دریافت کرد و مدرک دکترای خود را در رشته منابع زمین (Earth Resources) در سال گذشته میلادی (۲۰۱۵) از دانشگاه اگستر انگلستان، مدرسه معدن کَمبورن گرفت. او اکنون عضو مدرسه معدن ایالت کولورادوی امریکا برای دورههای مختلف آموزشی و همچنین عضو هیات تحریریه نشریه بینالمللی علوم زمین (Universal journal of Geoscience) است که در کالیفرنیای امریکا چاپ میشود. علاوه بر مدارج علمی که گفته شد، یثربی موفق به دریافت بردهای بینالمللی از مدرسه معدن کولورادوی امریکا و شرکت ویتل استرالیا نیز شده است. با یثربی در حاشیه یکی از کلاسهای آموزشی ایمیدرو با عنوان «مدلسازی فرکتالی ارزش فعلی-حجم برای تعیین استراتژی معدنکاری به روشهای روباز» گفتوگویی داشتیم. وی از مزایای برگزاری دورههای آموزشی ایمیدرو و به دنبال آن آثار مثبت رفتوآمد استادان متخصص ایرانی مقیم خارج از کشور و استادان خارجی به کشور گفت. او همچنین مقایسهای از کیفیت کلاسهایش در داخل و خارج از کشور ارائه داد و در پایان گفتههایش به ضعفهایی که بخش معدن کشور از آنها در رنج است، اشاره کرد.
به بدهبستان با خارجیها نیاز داریم
امیربیژن یثربی در ابتدای سخن، درباره هدف از برگزاری دورههای آموزشی در سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران توضیح داد: تشکیل این دورههای آموزشی و به دنبال آن دعوت ایرانیهای متخصص غیرمقیم یا متخصصان خارجی در هر دو حالت کار مفیدی است و ما نیازمند چنین بدهبستان و رفتوآمدهایی هستیم که به نظر من اولویت با دعوت از ایرانیهای مقیم خارج از کشور است، چون ما اگر این متخصصان را جذب نکنیم، ناخودآگاه آنها را دفع میکنیم، البته دعوت از خارجیها نیز اهمیت دارد، چون این رفتوآمدها به نوعی یک دادوستد فرهنگی به شمار میآید. من خبر دارم همین استادان امریکایی و کانادایی که در دوره یک هفتهای ایمیدرو در مهر سال جاری به ایران آمده بودند، مهماننوازی ایرانی و بسیاری ویژگیهای دیگر را تحسین کردند. اینها میتوانند شهادت دهند تصویری که رسانهها از ایران درباره نبود امکانات و آزادیهای فردی به آنها میقبولانند درست نیست. این نوعی تبلیغ حقیقی است که به آن نیاز داریم. به اعتقاد من ما در بخشهای مختلف کشور در زمینه تبلیغات ضعیف عمل کردهایم.
مقایسه دانش پذیران معدنی ایران
یثربی در ادامه گفتوگو و در پاسخ به پرسشی درباره مقایسه کلاسهایش در داخل و خارج از کشور گفت: درخارج از کشور دانشپذیران مشارکت بیشتری در کلاس دارند؛ در همین جلسه امروز، پیش از وقت استراحت اول بیشتر من سوالکننده بودم اما در کلاسهای خارجی، دانشپذیر خیلی راحت دست بلند میکند و میگوید سوال دارم، یعنی در بحث شرکت دارد. من این ضعف دانشپذیر ایرانی را نه ناشی از کمبود بار علمی او بلکه برآمده از ضعف اعتماد به نفسش میدانم. سوالکننده اعتماد به نفس دارد، خیلی از دوستان ممکن است پرسشهای خیلی خوبی داشته باشند که به دلیل نبود اعتمادبه نفس نمیپرسند. مشکل دیگری که در کلاسهای ایران در مقایسه با کلاسهای خارجی وجود دارد این است که در کلاسهای خارجی وقتی یک دوره آموزشی برگزار میشود و در آن مثلا ۲۰ تا ۳۰ دانشپذیر شرکت میکنند موضوع کلاس، چیزی است که آنها در حرفه خود بر آن متمرکزند، ولی در کلاسهای ایران ممکن است مدیرعاملی چون خودش نمیآید یکی دیگر از اعضای دپارتمان را بفرستد که به اندازه خود او درباره سوژه کلاس آگاهی ندارد. ترجیح این است که به جای اینکه در کلاس بیش از ۱۰۰ دانشپذیر در حوزههای گوناگون – هر چند آشنا به کلیت معدن – حضور داشته باشند، ۴ دانشپذیر حاضر شوند، ولی مرتبط و آگاه به موضوع کلاس. به نظر من اگر تعداد دانشپذیرانی که سوال میپرسند کم است، میتواند نشاندهنده این موضوع باشد که دانشپذیر حاضر درباره موضوع مورد بحث اطلاعات چندانی ندارد.
به معدن کممهری شده است
او در ادامه اضافه کرد: من با ایمیدرو آشنا هستم و میدانم این سازمان کیفیت را فدای کمیت نمیکند و استادان دعوت شده برای تدریس در کلاسها توانمندی لازم را دارند. هر قدر هم این کلاسها بیشتر برگزار شود، بهتر است چون به اعتقاد من در کشور ما به معدن کممهری شده و آن قدر که به سایر صنایع توجه و به آنها بودجه اختصاص داده میشود، به معدن توجه کافی نشده است. به نظر من با توجه به ظرفیت و تنوع مواد معدنی در کشور، باید بودجه قابل توجهی به سازمان زمینشناسی اختصاص داده شود، ولی در حال حاضر اگر سازمانی با کمبود بودجه روبهرو شود، برای جبران آن بودجه سازمان زمینشناسی را کاهش میدهند. یکی از راههای جبران این کممهری این است که کارشناسان، ارزش و اهمیت معدنکاری در ایران را به مدیران اثبات کنند.
اولویت جنبههای تجاری
یثربی، افزایش رفتوآمدهای استادان ایرانی غیرمقیم و استادان غیرایرانی را نشاندهنده اهمیت کار دانست و گفت: استادان ایرانی غیرمقیم متخصص در علوم زمین از اینکه در ایران کار کنند بسیار استقبال میکنند. خیلی از ایرانیهای متخصص حاضرند در ایران بدون چشمداشت مالی سخنرانی کنند، ولی برای استاد غیرایرانی جنبههای مالی و تجاری کار همواره در اولویت است.
در نتیجه این رفتوآمدها، جامعه معدنی کشور با روششناسی روزآمد دنیا آشنا میشود. علاوه بر همه اینها حُسن دیگر برگزاری چنین دورههایی ایجاد ارتباط بین متخصصان فعال در داخل کشور با متخصصان ایرانی شاغل در خارج است که منجر به ایجاد شبکهای ارتباطی بین آنها خواهد شد به ویژه اینکه ما همه ایرانی هستیم و به نظر من نسبت به این کشور رسالتی داریم که باید ادا کنیم. این رفتوآمدها به آشنایی بیشتر و شناخت نقاط ضعف و قوت متقابل میانجامد و براساس همین شناخت، امکان خدماترسانی متقابل فراهم میشود که در نهایت مزایای حاصل از این ارتباطات خارجی بهویژه پس از توافق برجام به خود کشور برمیگردد.
منبع: گسترش صمت